Μία μαύρη τρύπα φωτίζει την (παιδική) ηλικία του σύμπαντος

Αν και δεν μπορούμε να «φωτίσουμε» ώστε να δούμε στο εσωτερικό μίας μαύρης τρύπας, αυτή που εντοπίστηκε πρόσφατα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, εκτιμάται ότι σχηματίστηκε κατά την «παιδική ηλικία» του σύμπαντος, και ενδέχεται να μας διαφωτίσει για την εξέλιξή του.

Όταν μιλάμε για ανθρώπους, συνήθως αποφεύγουμε να θίξουμε το ζήτημα της ηλικίας. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά το σύμπαν, η απάντηση στην ερώτηση «Πόσων ετών είναι;» καταρρίπτει κάθε ταμπού και όριο: Γέννημα θρέμμα της Μεγάλης Έκρηξης, μετράει ήδη 13 δισεκατομμύρια, 798 εκατομμύρια έτη! Και με συν/πλην 37 εκατομμύρια χρόνια, το σύμπαν πρέπει να είναι τουλάχιστον τόσο παλιό όσο ό,τι παλαιότερο περιλαμβάνει.

Στο πλαίσιο αυτό, μία μαύρη τρύπα που εντοπίστηκε πρόσφατα από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους επιστήμονες: Σχηματίστηκε περίπου 570 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη και μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την εξέλιξη του σύμπαντος.

Τι είναι μια μαύρη τρύπα;

Μαύρη τρύπα (ή μελανή οπή) ονομάζεται το σημείο εκείνο του χωροχρόνου, στο οποίο οι βαρυτικές δυνάμεις είναι τόσο μεγάλες, ώστε τίποτα –ούτε καν τα σωματίδια και η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, όπως το φως– να μην μπορεί να του «ξεφεύγει».

Ο όρος επινοήθηκε το 1967 από τον Αμερικανό αστρονόμο και θεωρητικό φυσικό, Τζον Γουίλερ και δεν αναφέρεται κυριολεκτικά σε μία οπή, δηλαδή ένα «βαθούλωμα» ή την απουσία περιεχομένου, αλλά σε μια περιοχή του χώρου, από την οποία τίποτα δεν μπορεί να επιστρέψει.

Οι μαύρες τρύπες είχαν κεντρίσει την περιέργεια της επιστημονικής κοινότητας ήδη από το 18^ο αιώνα, ωστόσο, η Θεωρία της Σχετικότητας ήταν το έναυσμα που οδήγησε στην επισταμένη μελέτη τους.

Μετά από δεκαετίες σχετικής έρευνας, το 2019, οι επιστήμονες του Event Horizon Telescope κατάφεραν να φωτογραφήσουν για πρώτη φορά τη μαύρη τρύπα που για χρόνια εκτιμούσαν ότι υπήρχε στο κέντρο του γιγάντιου γαλαξία Μessier 87 (Μ87). Ή ακριβέστερα, αιχμαλώτισαν τη «σκιά» που αυτή ρίχνει στο φωτεινό υπόβαθρο των αερίων που στροβιλίζονται γύρω της. Δεδομένου ότι, όπως προαναφέραμε, είναι αδύνατο να δει κανείς τι πραγματικά υπάρχει στο εσωτερικό μίας μελανής οπής, από όπου δεν μπορεί να δραπετεύσει τίποτε – ούτε το φως.

Ξεκλειδώνοντας τα μυστήρια της εξέλιξης του σύμπαντος

Η μαύρη τρύπα που εντοπίστηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, είχε ήδη σχηματιστεί στο κέντρο ενός γαλαξία μόλις περίπου 570 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Δηλαδή κατά την «παιδική ηλικία» του σύμπαντος.

Και όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, η εν λόγω ανακάλυψη ενδέχεται στο μέλλον να συντείνει στην επίλυση του μυστηρίου που καλύπτει την πρώιμη εμφάνιση πλειάδας μαύρων οπών στην κοσμική ιστορία, ξεκλειδώνοντας τα μυστήρια της εξέλιξης του σύμπαντος.