Τζετ Λαγκ: Τι είναι & Αντιμετώπιση με 5 τρόπους

Ένας τύπος διαταραχής του ύπνου που σχετίζεται με το ταξίδι σε διαφορετικές ζώνες ώρας, το τζετ λαγκ, αντιμετωπίζεται με απλούς τρόπους και υποχωρεί σε λίγες ημέρες, αφήνοντάς σας να απολαύσετε τις διακοπές σας.

Η μέρα που περιμένατε εδώ και μήνες έφτασε! Και παρά την πολύωρη πτήση, ο ενθουσιασμός σας δεν περιγράφεται καθώς αντικρίζετε από το παράθυρο του αεροπλάνου μία νέα ήπειρο να ξεδιπλώνεται κάτω από τα πόδια σας. Ωστόσο, καθώς αποβιβάζεστε και αρχίζετε να εξερευνάτε το τοπίο, σαν κάτι να μην πηγαίνει και τόσο καλά.

Μπορεί να δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε, να αισθάνεστε εξάντληση ή εκνευρισμό. Οι τοπικές μυρωδιές διαψεύδουν τις προσδοκίες σας, ενώ οι λιχουδιές που ανυπομονούσατε να γευτείτε σας αφήνουν αδιάφορους. Τη νύχτα μάταια προσπαθείτε να κοιμηθείτε και την ημέρα αγωνίζεστε να παραμείνετε ξύπνιοι. Τι συμβαίνει; Μα τι άλλο; Έχετε τζετ λαγκ.

Ύπνος, ξύπνιος και διαφορετικές ζώνες ώρας

Το τζετ λαγκ είναι ένας τύπος διαταραχής του ύπνου που σχετίζεται με το ταξίδι σε διαφορετικές ζώνες ώρας. Κάθε οργανισμός αναπτύσσει φυσικά έναν κύκλο ύπνου-ξύπνιου που συνδέεται με την εναλλαγή μέρας (φωτός) και νύχτας (σκότους) στο περιβάλλον του. Ο κύκλος αυτός ονομάζεται κιρκάδιος ρυθμός και επηρεάζει πολλές διαδικασίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων θερμοκρασίας και ορμονών.

Καθώς, λοιπόν, το ταξίδι μεταξύ ζωνών ώρας αλλάζει τα μοτίβα φωτός-σκότους στο περιβάλλον σας, ενδέχεται να διαταράξει τους ρυθμούς του οργανισμού σας. Παραδείγματός χάρη, εάν μόλις έχετε ταξιδέψει στην Μπανγκόκ, και το επόμενο πρωί ρυθμίσετε το ξυπνητήρι στις 7 π.μ., το σώμα σας θα εξακολουθεί να λειτουργεί σε ώρα Ελλάδος, όπου θα είναι μόνο 3 π.μ. (ή 2 π.μ. τον μισό χρόνο, καθώς επιμένουν να μη γυρνούν τους δείκτες του ρολογιού κάθε εξάμηνο!).

Εκτός του να αισθάνεστε κουρασμένοι, η διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού, επηρεάζει τα επίπεδα ορμονών του σώματός σας, οδηγώντας σε συμπτώματα όπως προβλήματα ύπνου, μειωμένη πνευματική ή σωματική απόδοση, υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, κακή διάθεση και γαστρεντερικά προβλήματα.

Ωστόσο, δεν επηρεάζονται όλοι από το τζετ λαγκ στον ίδιο βαθμό. Σύμφωνα με τους ειδικούς, για κάθε ζώνη ώρας που θα διασχίσετε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού σας, χρειάζεται περίπου μία ημέρα προκειμένου να προσαρμοστείτε στο νέο περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά λοιπόν το παράδειγμα της Ταϊλάνδης, μπορεί να χρειαστούν έως και τέσσερις ή πέντε ημέρες για να επανέλθετε στην καλύτερη δυνατή κατάσταση.

Παράλληλα, οι πιο μεγάλοι σε ηλικία, φαίνεται να πλήττονται περισσότερο από το τζετ λαγκ και ενδέχεται να χρειαστούν περισσότερο χρόνο προσαρμογής. Ενώ, το ταξίδι από τα δυτικά προς τα ανατολικά μπορεί να προκαλέσει πιο ενοχλητικά συμπτώματα, διότι το σώμα δυσκολεύεται περισσότερο να προσαρμόσει το ρολόι του προς τα εμπρός, παρά προς τα πίσω.

5 τρόποι να το αντιμετωπίσετε

Δεν μπορείτε να αποτρέψετε το τζετ λαγκ, ωστόσο, μπορείτε να περιορίσετε τις επιπτώσεις του, με τα παρακάτω απλά tips:

#1 Προτού ταξιδέψετε, προσπαθήστε να αναδιατάξετε για λίγες ημέρες την καθημερινότητά σας, ώστε να ταιριάζει περισσότερο με το πρόγραμμα του ταξιδιού σας. Παραδείγματος χάρη, να κοιμάστε, να ξυπνάτε και να τρώτε σε ελαφρώς διαφορετικές ώρες –νωρίτερα ή αργότερα– ανάλογα με τον προορισμό σας.

#2 Κατά τη διάρκεια της πτήσης, πίνετε άφθονο νερό για να αποφύγετε την αφυδάτωση. Αποφύγετε το αλκοόλ και την καφεΐνη που μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο και να συμβάλουν στην αφυδάτωση.

#3 Προσπαθήστε να κοιμηθείτε κατά τη διάρκεια της πτήσης. Θα σας βοηθήσει στην προσαρμογή, ειδικά εάν φτάνετε πρωί στον προορισμό σας. Από την άλλη, εάν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε παραμείνετε ενεργοί. Περπατήστε και τεντώστε τακτικά τα χέρια και τα πόδια σας, ώστε να αποτρέψετε κράμπες και πόνους στην μέση.

#4 Μόλις φτάσετε, προσπαθήστε να υιοθετήσετε το χρονοδιάγραμμα της νέας σας τοποθεσίας. Κοιμηθείτε εάν είναι βράδυ, παραμείνετε ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της ημέρας και υιοθετήστε τις τοπικές ώρες για τα γεύματά σας.

#5 Απολαύστε την ημέρα στη νέα ζώνη ώρας. Η έκθεση στο φυσικό φως μπορεί να σας βοηθήσει να προσαρμοστείτε πιο γρήγορα στο νέο περιβάλλον.

Πάνω από όλα, να έχετε υπόψη ότι το τζετ λαγκ είναι ένα ήπιο και «περαστικό» πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, θα υποχωρήσει σε λίγες ημέρες, οπότε δεν χρειάζεται να τροποποιήσετε σημαντικά τα σχέδια των διακοπών σας. Καλό σας ταξίδι!