Η τεχνητή νοημοσύνη ως όπλο στην έγκαιρη διάγνωση της άνοιας

Ένα καινοτόμο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης αναγνωρίζει την άνοια πριν καν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα στον ασθενή και επιτρέψουν στον νευρολόγο να πραγματοποιήσει τη διάγνωσή του.

Ο Ντένις Κλαρκ, 75 ετών, συνταξιοδοτήθηκε από τη δουλειά του ως στέλεχος σε μια μεγάλη εταιρεία πριν από πέντε χρόνια. Ένα έτος νωρίτερα, η σύζυγός του, Πηνελόπη, άρχισε να παρατηρεί ότι συχνά πυκνά η μνήμη τον πρόδιδε. Στους μήνες που ακολούθησαν, αμφότεροι άρχισαν να ανησυχούν ότι ο Ντένις μπορεί να βρίσκεται σε αρχικό στάδιο άνοιας και να αγωνιούν για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί και να επηρεάσει την κοινή τους ζωή.

Ωστόσο πρόσφατα, ως ασθενής στο Νοσοκομείο Addenbrooke’s του Κέιμπριτζ, ο Ντένις ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους στον κόσμο που έλαβαν μέρος σε μια πρωτοποριακή κλινική δοκιμή για τη διάγνωση και τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ.

Διάγνωση της άνοιας σε μία μόνο ημέρα

Η διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ και της άνοιας μπορεί συχνά να διαρκέσει πολλούς μήνες. Συνήθως απαιτεί δύο ή και περισσότερες επισκέψεις στο νοσοκομείο και μπορεί να περιλαμβάνει μια διευρυμένη σειρά από εξετάσεις όπως αίματος, αξονική και μαγνητική τομογραφία, δοκιμαστικά τεστ για τη μέτρηση της μνήμης, καθώς και εξετάσεις όπως σπινθηρογράφημα αιματικής ροής, ηλεκτροεγκεφαλογράφημα κ.ά.

Ο Ντένις υποβλήθηκε απλώς σε μαγνητική τομογραφία και μέχρι το τέλος της ίδιας ημέρας είχε ενημερωθεί ότι τα αποτελέσματα υποδείκνυαν την πρώιμη έναρξη της νόσου Αλτσχάιμερ. Ενημερώθηκε μάλιστα και για τη θεραπευτική οδό που θα έπρεπε να ακολουθήσει.

Τεχνητή νοημοσύνη με ελληνικό DNA

Η τόσο άμεση διάγνωση έγινε εφικτή χάρη σε έναν ειδικό αλγόριθμο μηχανικής μάθησης που αναπτύχθηκε από τη Δρ. Ζωή Κουρτζή, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και επικεφαλής έρευνας του Ινστιτούτου Άλαν Τιούρινγκ. Ο αλγόριθμος που δημιούργησε η Δρ. Κουρτζή, έχει «εκπαιδευτεί» διαβάζοντας χιλιάδες εγκεφαλικές απεικονίσεις ανθρώπων που πάσχουν από άνοια, ώστε να κάνει συγκρίσεις όταν κληθεί να μελετήσει μία νέα απεικόνιση εγκεφάλου. Και όλα αυτά μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.

Τι σημαίνει στην πράξη αυτό; Εκεί που ένας νευρολόγος θα έπρεπε να πραγματοποιήσει μία σειρά χρονοβόρων απεικονιστικών και διαγνωστικών εξετάσεων προτού καταλήξει σε διάγνωση, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί με μία μόνο σάρωση να εντοπίσει «ύποπτα» μοτίβα νευροεκφύλισης. Και όσο περισσότερες απεικονιστικές εξετάσεις διαβάζει, τόσο ταχύτερα θα καταλήγει σε συμπεράσματα.

Ως αποτέλεσμα, μέσω της μηχανικής μάθησης, η τεχνητή νοημοσύνη είναι ικανή να αναγνωρίζει πρώιμα ίχνη άνοιας, τα οποία δεν μπορεί να αντιληφθεί ακόμη και ένας εξειδικευμένος γιατρός. Επίσης, όπως προέκυψε από τις προκλινικές δοκιμές, το σύστημα μπορεί να προβλέψει πόσο ταχεία είναι η εξέλιξη της νόσου.

Άμεση διάγνωση χάρη στην ΑΙ

Στο πλαίσιο αυτό, ο Ντένις και η Πηνελόπη αισθάνονται ανακούφιση: η διάγνωση ήταν άμεση, έχουν σαφείς ενδείξεις για την εξέλιξη της νόσου και μπορούν πλέον να σχεδιάσουν από κοινού πώς θα αντιμετωπίσουν την κατάσταση όχι μόνο από οικονομικής αλλά και από ψυχολογικής πλευράς, όπως δήλωσαν στο BBC.

Σύμφωνα με την Δρ. Κουρτζή η πρώιμη διάγνωση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πορεία των ασθενών: «Όσο νωρίτερα παρέμβουμε, τόσο νωρίτερα θα μπορεί να ξεκινήσει η θεραπεία ώστε να επιβραδυνθεί η εξέλιξη της νόσου. Και είναι πιθανό τα συμπτώματα είτε να εμφανιστούν πολύ αργότερα ή και να μην εμφανιστούν ποτέ στον δυνητικό ασθενή».

Λαμβάνοντας υπόψη ότι στη χώρα μας ζουν σήμερα 200.000 άτομα με άνοια και ο αριθμός αυτός μέχρι το 2050 αναμένεται να ξεπεράσει τις 600.000, τα αποτελέσματα της έρευνας της Δρ. Κουρτζή ακούγονται ιδιαίτερα υποσχόμενα και ελπιδοφόρα.