Αντίο σφράγισμα: Στο προσεχές μέλλον τα δόντια θα αναγεννιούνται

Ένα μέλλον χωρίς πολλές «επίπονες» επισκέψεις στο οδοντιατρείο ίσως είναι σύντομα εφικτό: Μία διεθνής ομάδα ερευνητών πραγματοποίησε μία σημαντική ανακάλυψη για την αναγέννηση των δοντιών μας με τη χρήση βλαστοκυττάρων.

Για πολλούς από εμάς η επίσκεψη στο οδοντιατρείο είναι μία άχαρη υποχρέωση: Τείνουμε να την αναβάλλουμε, παραχωρώντας, συχνά αμαχητί, πεδίο δράσης στην τερηδόνα, την ουλίτιδα και άλλες παθήσεις που σχετίζονται με την υγιεινή των δοντιών.

Ωστόσο, τα δόντια που αποκτούμε μετά την ηλικία των 6 ετών, προορίζονται ώστε να μας υπηρετούν για την υπόλοιπη ζωή μας. Στο πλαίσιο αυτό, η προστασία τους είναι ζήτημα επιβίωσης!

Το σμάλτο και τα δόντια μας

Μία υγιής και γερή οδοντοστοιχία μας επιτρέπει να τρώμε και να μιλάμε χωρίς προβλήματα, βοηθάει στην εμφάνιση και την αυτοπεποίθησή μας. Εντούτοις, καθώς μεγαλώνουμε, είναι αναμενόμενο τα δόντια μας να υφίστανται τη φθορά του χρόνου και να εμφανίζουν προβλήματα, ενώ αυξάνεται και η πιθανότητα απώλειάς τους.

Mία πρόσφατη ανακοίνωση ερευνητών της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, όμως, φέρνει νέα, ελπιδοφόρα δεδομένα στο προσκήνιο. Ειδικότερα, όπως αναφέρουν στην έρευνά τους, οι επιστήμονες δημιούργησαν στο εργαστήριο την πρώτη ύλη για το σμάλτο των δοντιών: Ένα είδος οργανοειδών από βλαστοκύτταρα, τα οποία μιμούνται τις λειτουργίες των οργάνων προκειμένου να εκκρίνουν πρωτεΐνες που τελικά μετατρέπονται σε οδοντικό σμάλτο.

Γιατί είναι σημαντικό το σμάλτο –ή αλλιώς αδαμαντίνη– για την υγεία των δοντιών μας; Διότι αποτελεί έναν από τους πιο σκληρούς ιστούς στο ανθρώπινο σώμα και προορίζεται ώστε να τα προστατεύει. Δημιουργείται κατά τον σχηματισμό της οδοντοστοιχίας μας από εξειδικευμένα κύτταρα που ονομάζονται αμελοβάστες, τα οποία σταματούν να παράγονται μετά την ολοκλήρωση της ανάπτυξης των «ενήλικων» δοντιών μας (μεταξύ 6 και 13 ετών).

Από την άλλη, στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας η οδοντοστοιχία μας μπορεί να αντιμετωπίσει πληθώρα κινδύνων: από τερηδόνα και όξινες τροφές, μέχρι το υπερβολικό βούρτσισμα. Ωστόσο, ο οργανισμός μας δεν έχει πλέον τρόπο να επισκευάσει ή να αναγεννήσει το κατεστραμμένο σμάλτο, κάνοντας τα δόντια μας πιο ευαίσθητα και επιρρεπή σε κάθε είδους φθορά.

Ένα κρίσιμο πρώτο βήμα προς νέες θεραπείες

Για να δημιουργήσουν αμελοβλάστες στο εργαστήριο, οι ερευνητές επιστράτευσαν το mRNA (αγγελιαφόρο RNA) εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων, προκειμένου να μελετήσουν και να κατανοήσουν τις «γενετικές οδηγίες» για τη συναρμολόγηση των πρωτεϊνών στις οποίες βασίζεται το οδοντικό σμάλτο.

Στη συνέχεια, με τη συνδρομή ενός εξελιγμένου υπολογιστικού προγράμματος, διερεύνησαν τη διαδικασία μετατροπής των πρωτεϊνών αυτών σε αδαμαντινοποιητικούς αμελοβλάστες. Και μετά από μία μεγάλη σειρά δοκιμών, οι ερευνητές κατάφεραν τελικά να μετατρέψουν τα βλαστικά κύτταρα σε οργανοειδή, που προσομοίαζαν στα πρώιμα στάδια του σχηματισμού των δοντιών.

Οι ερευνητές θεωρούν ότι η ανακάλυψή τους αποτελεί ένα κρίσιμο πρώτο βήμα προς νέες θεραπείες για την επιδιόρθωση και την αναγέννηση των δοντιών. Και παρόλο που έχουν ακόμα πολύ δρόμο μπροστά τους μέχρι την κλινική εφαρμογή τους, είναι δεδομένο πως εφόσον επιτύχουν, θα αλλάξουν για πάντα τον τρόπο με τον οποίο συντηρούμε και θεραπεύουμε τα δόντια μας.

Ένα μέλλον, λοιπόν, χωρίς πολλές «επίπονες» επισκέψεις στο οδοντιατρείο ίσως είναι σύντομα εφικτό. Μέχρι τότε, η πρόληψη, μέσω της διατήρησης μίας καλής στοματικής υγιεινής, είναι η καλύτερη θεραπεία, για την αποτροπή τους.